Η πρώτη εμφάνιση της τεχνικής της Αφήγησης – Storytelling χρονολογείται από τα πρώτα βήματα της ανθρωπότητας και ιστορικά αποτελεί την πρώτη απόπειρα προφορικής διατύπωσης μιας ιστορίας. Βασικές μορφές αφήγησης αποτέλεσαν οι μύθοι, με κύριο στόχο να μεταδώσουν σημαντικά γεγονότα, να δοξάσουν κάποιον ήρωα, ή να αναδείξουν πρότυπα της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Αρκεί να θυμηθούμε την Ελληνική Μυθολογία (όπως και άλλων πολιτισμών), αλλά και μετέπειτα τις παραβολές του Χριστού, τους μύθους του Αισώπου κ.α. που στόχευαν στην μεταβίβαση γνώσεων και αξιών, με τρόπο που κέντριζε το ενδιαφέρον των ακροατών και τους δραστηριοποιούσε οπτικοακουστικά.
Όχι τυχαία λοιπόν, η Αφήγηση ή Storytelling έχει οριστεί ως η αλληλεπιδραστική τέχνη της χρήσης λέξεων και δράσεων για την αναπαράσταση των στοιχείων και των εικόνων μιας ιστορίας, με τρόπο που να κεντρίζει τη φαντασία του ακροατή. (National Storytelling Network)
Τα αποτελέσματα της χρήσης ιστοριών, μέσα από έρευνες της Ψυχολογίας τα τελευταία χρόνια, έχουν επανειλημμένως δείξει ότι οι στάσεις, οι αξίες, οι προσδοκίες και οι φόβοι ενός ανθρώπου επηρεάζονται έντονα από μία ιστορία. Οι άνθρωποι είμαστε λογικά αλλά παράλληλα έντονα συναισθηματικά όντα, με αποτέλεσμα πολλές φορές να παρακινούμαστε από συναισθήματα και όχι από απλά δεδομένα ή γεγονότα. Ας σκεφτούμε πότε μια παρουσίαση, μια διάλεξη ή ακόμα και μια απλή ανάρτηση κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον μας. Όταν ο ομιλητής ανέφερε απλά δεδομένα ή όταν τα παρουσίασε με την χρήση μιας ιστορίας?! Σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι ο δεύτερος και η χρήση ιστοριών αποτελεί την περισσότερο πειστική και ισχυρή επικοινωνιακή μέθοδο.
Βασικές αρχές επιτυχημένης χρήσης της αφήγησης
Πως μπορούμε όμως να αφηγηθούμε επιτυχημένα μια ιστορία?! Το storytelling, προϋποθέτει αρχικά την ύπαρξη αφηγητή και ακροατή, χαρακτήρων και ηρώων. Περιλαμβάνει μία πλοκή με αρχή, μέση, τέλος και ανατρεπτικό περιεχόμενο. Η πειθώ εξασφαλίζεται μέσα από την ταύτιση του αναγνώστη με τους ήρωες, καθώς μπορεί να συμπάσχει με αυτούς και να ενστερνιστεί τις επιλογές τους ή να τις απορρίψει. Συγκεκριμένα, όλες οι ιστορίες που πρόκειται να γίνουν αντικείμενο προς αφήγηση θα πρέπει να υποστηρίζουν κάθε μία από τις παρακάτω αρχές, προκειμένου να γνωρίσουν επιτυχία, να ευχαριστήσουν τον ακροατή και να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά το μήνυμα που θέλουν.
Κοινό: Κάθε ιστορία πρέπει να απευθύνεται στο κατάλληλο κοινό. Είναι σημαντικό να κατανοήσετε το κοινό – στόχο, τις προσδοκίες, τις ελπίδες, τα όνειρα, τις ανάγκες και τους φόβους του, πριν προσπαθήσετε να περάσετε το μήνυμα σας.
Βασική Ιδέα: Κάθε ιστορία πρέπει να διακατέχεται από ένα κοινό μήνυμα το οποίο επιθυμεί να μεταδώσει. Η ιδέα πάνω στην οποία θα δομηθεί όλη η ιστορία πρέπει να αναγνωριστεί εξ αρχής, ώστε όλα τα κομμάτια της ιστορίας να είναι σχετικά και να υποστηρίζουν το σκοπό αυτό.
Σενάριο: Κάθε ιστορία πρέπει να έχει ένα σενάριο το οποίο θα επιλεχθεί κατάλληλα, ώστε να αναδείξει την Βασική Ιδέα της ιστορίας. Πρέπει να αποτελεί ένα μείγμα ρυθμού, ροής και στόχευσης των ακροατών με τις κατάλληλες δυναμικές φράσεις την σωστή στιγμή.
Χαρακτήρες / Ήρωες: Κάθε σενάριο χρειάζεται τους πρωταγωνιστές του. Οι βασικοί ήρωες και ο ρόλος τους στην ιστορία, θα πρέπει να αναδεικνύονται ξεκάθαρα.
Δομή: Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη σειρά των γεγονότων της ιστορίας. Οι άνθρωποι προτιμούν τις ιστορίες που ακολουθούν μία λογική σειρά. Στοιχεία αγωνίας πρέπει να τοποθετούνται νωρίς για να κρατήσουν το κοινό ενδιαφέρον, οι ανατροπές χρησιμεύουν καλύτερα στο αποκορύφωμα, ενώ το τέλος πρέπει να περιλαμβάνει ένα δυνατό μήνυμα ώστε να αφήνει την ιστορία αξέχαστη.
Οπτικοποίηση: Η αφήγηση μιας ιστορίας πρέπει να δημιουργεί εικόνες. Ένα ζωντανό λεξιλόγιο, η εκφραστικότητα του σώματος, οι κινήσεις στο χώρο, οι λεπτομέρειες και η αλληλεπίδραση με το ακροατήριο βοηθούν στην δημιουργία μιας ζωντανής ιστορίας.
Αξιοποιήστε τις βασικές αρχές της αφήγησης και δημιουργήστε την δική σας ιστορία. Αν η ιστορία σας έχει ενδιαφέρον, σωστό σχεδιασμό και δυνατότητες αλληλεπίδρασης με τους ακροτές, μπορεί να αποτελέσει όπλο επικοινωνίας, μεταφέροντας το μήνυμα σας επιτυχημένα και δίνοντας του ιδιαίτερη προβολή. Αφήστε λοιπόν την φαντασία σας ελεύθερη.. και πείτε το με μια ιστορία!
Γιαννιτάκης Νίκος
Business Coach
